حقه‌ی تصادفی بودن

نقش پنهان شانس در زندگی و بازارها

نسیم نیکولاس طالب، نظریه‌پرداز و ریاضی‌دان آماری لبنانی است که در زمان وقوع جنگ‌های داخلی لبنان به آمریکا مهاجرت کرد. مهم‌ترین اثر او، کتاب قوی سیاه است که توسط روزنامه‌ی Sunday Times یکی از 12 کتاب تأثیرگذار پس از جنگ جهانی دوم نام‌گذاری شده است. اما کتاب قوی سیاه جلد دوم از مجموعه‌ای پنج جلدی به نام Incerto  است که نظریات طالب در مورد علم آمار و احتمالات را بیان می‌کند.

طالب پس از دریافت مدرک کارشناسی از دانشگاه پاریس، به تحصیل رشته‌ی MBA در دانشکده‌ی وارتون دانشگاه پنسیلوانیا پرداخت. پس از دریافت مدرک ارشد خود طالب توانست به عنوان معامله‌گر اوراق بهادار در شرکت‌های تراز اول وال‌استریت مشغول شده و به امر پوشش ریسک بپردازد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شخصیتی طالب علاقه به مطالعه‌ و خصوصاً مطالعه‌ی کتب فلسفه است. این باعث شده نثر کتاب‌های طالب از لحن خشک کتب علمی فاصله گرفته و مفاهیم مالی و ریسک را در قالب متنی فلسفی ارائه کند؛ که باعث شده توجه عموم مردم به کتاب‌های وی جلب شده و حتی شماتت برخی هم‌قطاران او را در پی داشته است.

این کتاب در مورد شانس – یا به طور دقیق‌تر در مورد درک ما از شانس و نقش آن در زندگی و کسب‌وکارمان صحبت می‌کند. مفاهیم این کتاب در محیطی توصیف می‌شوند که معمولاً در آن شانس با مهارت اشتباه گرفته می‌شود و بهترین مثال‌ها برای درک این مفاهیم هستند: دنیای معاملات مالی.

در قسمتی از کتاب نسیم طالب بازی رولت روسی را معرفی می‌کند تا مفاهیمی را توسط آن توضیح دهد. بازی رولت روسی بدین صورت است که در یک اسلحه‌ با خشاب دوّار یک گلوله گذاشته می‌شود و افراد دور یک میز هر بار اسلحه را گرفته و به سمت سر خود شلیک می‌کنند. در پایان یک نفر مرده و بقیه برنده شرط بازی هستند. حال با استفاده از این مثال، طالب زندگی را اینطور تشریح می‌کند:

«حقیقت بسیار ظالمانه‌تر از بازی رولت روسی است. زندگی به شما امکان شمارش نمی‌دهد و گلوله‌ی مرگبار را به‌صورت تصادفی وارد می‌کند، مانند اسلحه‌ای که به جای خشاب شش‌تایی یک خشاب صدتایی یا حتی هزارتایی دارد. پس از چندین دور، آدم‌ها فراموش می‌کنند که اصلاً گلوله‌ای هم وجود دارد و یک حس کاذب امنیت به آن‌ها دست می‌دهد.»

کتاب حقه‌ی تصادفی بودن توسط مجله‌ی Fortune به عنوان یکی از 75 کتاب هوشمندانه‌ی شناخته‌شده معرفی شده است.