5 شهریور 1402
نسبت پوشش نقدینگی یا LCR چیست؟
به صورت خلاصه، نسبت پوشش نقدینگی یا LCR یکی از الزامات بازل 3 برای بانک‌ها است که آن‌ها را ملزم می‌کند به میزانی دارایی‌های نقد باکیفیت[1] (HQLA) در نزد خود نگهداری کنند که 100% جریانات نقد خروجی بحرانی 30 روز آینده را پوشش دهد.
نسبت پوشش نقدینگی چطور کار می‌کند؟
بانک تسویه‌ی بین‌المللی (کمیته‌ی بازل) در تحقیقی جامع اقدام به بررسی پیشامدهای تمامی بحران‌های نقدینگی و بازار نموده و بحران‌های مهمی از جمله بحران‌های بین سال‌های 2007 تا 2012 از اهمیت بالایی برخوردار بوده‌اند. در نتیجه‌ی این تحقیق مشخص شده است که بازه‌ی مورد نیاز برای آنکه مدیریت بانک یا نهادهای نظارتی اقدام اصلاحی مناسب را انجام دهند حدوداً 30 روز بحرانی است. پس می‌توان عنوان نمود که نسبت پوشش نقدینگی در واقع یک آزمون بحران است، که هدفش حصول اطمینان از در اختیار داشتن سرمایه‌ی کافی در نزد بانک برای مقابله با مشکلات نقدینگی کوتاه‌مدت است. پس نسبت پوشش نقدینگی با رابطه‌ی زیر محاسبه می‌شود:
برآورد دارایی‌های نقد باکیفیت
اگر یک دارایی آزاد باشد، با کمینه‌ی استانداردهای نقدشوندگی منطبق باشد و بانک مطمئن باشد که می‌توان در موارد نیاز آن را تبدیل به نقدینگی کند، در دسته‌های دارایی‌های نقد باکیفیت قرار می‌گیرد. دارایی‌های نقد باکیفیت شامل چند سطح می‌شود:
- دارایی‌های سطح 1: دارایی‌هایی که می‌توانند بدون محدودیت در نظر گرفته شوند.
- دارایی‌های سطح 2: دارایی‌هایی که نمی‌توانند بیشتر از 40% ذخیره‌ی نقدینگی را شامل شوند. دارایی‌های سطح 2 را به سطوح ریزتر زیر می‌توان تقسیم کرد:
- دارایی‌های سطح 2A: دارایی‌هایی که ارزش آن‌ها شامل 15% تعدیل می‌شود.
- دارایی‌های سطح 2B: دارایی‌هایی که شامل تعدیل بیشتر از 15% می‌شوند، اما نمی‌توانند مقداری بیشتر از 15% از دارایی‌های نقد باکیفیت باشند.
دارایی‌های نقد باکیفیت شامل چه دارایی‌هایی می‌شود؟
این موارد در دستورالعمل هر بانک مرکزی به صورت جداگانه آورده شده و با اینکه در جزئیات ممکن است کمی تفاوت وجود داشته باشد، کلیت آن برای تمامی بانک‌های دنیا یکسان است و توسط کمیته‌ی بازل تعیین شده است. چند سرفصل اصلی این دارایی‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- اسکناس و نقود
- ذخیره‌ی نزد بانک مرکزی
- اوراق بهادار منتشرشده توسط دولت‌ها یا بانک‌های مرکزی
- اوراق بهادار منتشرشده توسط شرکت‌های خصوصی با ریسک نکول تقریباً صفر (سطح مناسب سرمایه‌گذاری)
مواردی که در سطوح دوم قرار می‌گیرند نیز به شرح زیر هستند:
- اوراق بهادار منتشرشده توسط شرکت‌های بورسی (با شرایط خاص ذکرشده در دستورالعمل)
- سهام شرکت‌های بورسی (با شرایط خاص ذکرشده در دستورالعمل)
- اوراق بهادار منتشرشده توسط موسسات مالی مانند صکوک رهنی و …
- …
شرح دقیق دارایی‌های نقد باکیفیت در دستورالعمل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران آورده شده است که مرجع پیاده‌سازی این نسبت است.
محدودیت‌های نسبت پوشش نقدینگی
سه مشکل مهم در رابطه با نسبت پوشش نقدینگی ذکر می‌شود:
- مشکل اول، مورد استفاده‌ی این نسبت است. در دستورالعمل منتشره‌ی کمیته‌ی بازل ذکر شده است که این نسبت باید برای بانک‌های بین‌المللی با اهمیت بالا پیاده‌سازی شود، اما بسیاری از بانک‌های مرکزی برای رفع این مشکل این الزام را تمامی بانک‌های کشور خود ضروری عنوان می‌کنند.
- مشکل دوم، الزام کمیته‌ی بازل نسبت به استفاده از ابزارهای اجباری برای پایش این نسبت است.
- نگهداری این میزان دارایی نقد باکیفیت هزینه‌های زیادی را به بانک تحمیل می‌کند و سودآوری آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
نسبت پوشش نقدینگی و هوش مصنوعی
امروزه هوش مصنوعی در تمامی اجزای کسب‌وکارهای مختلف جای پایی برای خود باز کرده و مزایای آن بر کسی پوشیده نیست. موسسات مالی نیز می‌توانند با بهره‌گیری از این ابزار در حوزه‌‌های مختلف بهبودهای چشمگیری ایجاد کنند. یکی از موارد استفاده‌ی این ابزار، پیش‌بینی نسبت پوشش نقدینگی است که به بانک کمک می‌کند خود را برای رویدادهای آتی بهتر آماده کند. برای آشنایی با این کاربرد خاص هوش مصنوعی به مقاله‌ی پیش‌بینی نسبت پوشش نقدینگی به وسیله‌ی هوش مصنوعی مراجعه کنید.
مدیران ریسک بانک می‌توانند با کمک سامانه‌ی مدیریت ریسک نقدینگی ساتراپ به دو هدف مهم که مد نظر بانک مرکزی است دست پیدا کنند:
- محاسبه‌ی نسبت پوشش نقدینگی در پایین‌ترین سطح دفتر کل و با جزئیات کامل به صورت روزانه، به ساده‌ترین روش ممکن
- پیاده‌سازی یک سیستم اطلاعاتی کارا که از الزامات بانک مرکزی در محاسبه‌ی نسبت‌های نقدینگی است.
[1] High quality liquid assets
افزودن دیدگاه
لغو پاسخ