مدیریت ریسک در آینده

بانک‌ها چگونه می‌توانند مدیریت ریسک در دهه‌ی آینده را بهبود ببخشند؟

ریسک‌های مالی همواره از نگرانی‌های صنعت بانکداری بوده است. اما، امروزه بانک‌ها در زمینه‌ی سرمایه و نقدینگی وضعیت مناسب‌تری دارند. آن‌ها بطور قابل توجهی ترازنامه‌ی خود را دربرابر آسیب‌ها و ریسک‌ها مقاوم ساخته‌اند. حالا، ریسک‌های غیرمالی از اهمیت بالایی برخوردار شده‌اند. مخصوصاً در حال حاضر که تمام دنیا به‌دلیل ویروس کووید-19 در شرایط رکود قرار گرفته است.

در یک دهه‌ی اخیر، صنعت بانکداری جهانی در مسیری برای دگرگونی قرار داشت. به همین دلیل چگونگی مدیریت ریسک در بانک‌ها در حال حاضر و پس از این در دهه‌ی پیش رو چالش‌برانگیزتر از هر زمانی است. 

شرکت EY با استفاده از پرسشنامه‌ای به شناسایی 10 ریسک قابل توجه که در دهه‌ی آینده نیازمند توجه بیشتری خواهند بود پرداخته است.

تغییر جهت به سمت ریسک‌های غیرمالی

نتایج پرسشنامه نشان می‌دهد که امروزه اولویت اصلی مدیران ارشد ریسک (CRO) در مؤسسات شامل تقویت تاب‎‌آوری عملیاتی، امنیت و فضای ابری و دیجیتالی شدن می‌باشد. امنیت سایبری کماکان و برای سومین سال پیاپی اولویت اصلی مدیران ارشد ریسک است.

علاوه بر این، مدیران مشکلات زیر را نیز اعلام کرده‌اند:

• 69% – اختلال در صنعت به‌دلیل ورود تکنولوژی‌های جدید
• 65% – تغییرات ناشی از دیجیتالی شدن
• 59% – ریسک ژئوپلیتیک

در سال‌های اخیر، موضوع مورد توجه مقام قانون‌گذاری و سرپرستی مؤسسات، تغییر رویکرد از تاب‌آوری مالی و تمرکز بر تاب‌آوری عملیاتی بوده است. مفاهیم و تعاریف مدیریت تاب‌آوری در تمام شرکت نیز به سرعت توسط قانون‌گذاران تغییر کرده است. در حال حاضر فرض اصلی آن‌ها برای ارزیابی ظرفیت بانک جهت ارائه‌ی خدمات به مشتریان این است که اختلال قطعاً به‌وجود خواهد آمد، نه اینکه شاید به‌وجود آید.

چه چیزی ممکن است باعث ایجاد اختلال شود؟

مقیاس فعالیت‌های تاب‌آوری نیز توسط قانون‌گذارانی که صرف نظر از تهدید یا خطری که منجر به بروز اختلال شده است، به‌دنبال درک توانایی بانک‌ها در جلوگیری، واکنش، ریکاوری و یادگیری از این اختلالات هستند، به چالش کشیده می‌شود. بسیاری از این نگرانی‌ها از جمله دسترسی و وجود داده، منسوخ شدن فعالیت‌های IT و سیستم‌های قدیمی از سال گذشته افزایش یافته است. منسوخ‌شدن فعالیت‌های IT و سیستم‌های قدیمی، مهم‌ترین نگرانی یک سال گذشته می‌باشد.

مؤثرتر، اما قطعاً بدون کارایی

علی‌رغم بلوغ کلی ظرفیت‌های ریسک، اغلب بانک‌ها رویکرد مدیریت ریسک خود را با توجه به یافته‌های نظارتی یا قوانین جدید و در بازه‌ی زمانی کوتاه‌مدت طراحی می‌کنند. در نتیجه، بروزرسانی‌ها و ارتقاها با استفاده از رویه‌های دستی و رویکردهای ضعیف اعمال می‌شدند. بسیاری از آن‌ها نیز فعالیت‌هایی سنگین و هزینه‌بر هستند. مخصوصاً در محیطی که دقت زیادی در هزینه‌کرد شرکت وجود دارد.

در نتیجه، بانک‌ها به دنبال فرصت‌هایی برای کارایی بیشتر به‌وسیله‌ی افزایش اتوماسیون هستند. تقریبا 75% از آن‌ها انتظار دارند تا 3 سال آینده کارایی مدیریت ریسک خود را بهبود بخشند.

با وجود همه‌ی این‌ها، گذار به یک راهبرد خودکار و دیجیتال، مدل‌های کسب و کار و عملیات، به خودی خود نیز ریسک‌های جدیدی می‌آفریند. در سال گذشته صنعت بانکداری در مرز تغییر بود و به آهستگی به سمت استفاده از یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی حرکت ‌می‌نمود. اما امسال، این موضوع به نگرانی بیش از 59% درصد از مدیران ارشد ریسک بدل شده است.

تمرکز بر تغییر برنامه‌های بهبود عملکرد کارمندان

چالش‌های آینده نیازمند برنامه‌های جدیدی برای بهبود عملکرد کارمندان است. بیش از 69% از مدیران به‌دنبال استعدادهای متخصص هستند و تقریبا 62% از آن‌ها در تلاش برای دستیابی به ترکیبی از مهارت‌ها هستند. اگر به روند گسترده‌تر بنگریم، خواهیم دید تمرکز ویژه‌ای بر یافتن مهارت‌های پیرامون مدیریت ریسک‌های غیرمالی وجود دارد.

مدیران ریسک

به گفته‌ی یکی از مدیران ارشد ریسک: ما در تلاش برای تغییر شیوه‌ی کسب و کار خود هستیم. به شکلی که نیازها و انتظارات مشتریان برآورده شود.

تیترها، آینده را رقم می‌زنند

همه‌ی افراد تیترها را به خاطر می‌سپارند. رسانه‌ها مدام به شکلی ناخوشآیند درباره‌ی این صنعت می‌نویسند. هر هفته یک خبر ویژه یا یک کتاب منتشر می‌شود که ماجراهایی از یک بحران و چگونگی مدیریت اشتباه آن در اولین روزهای پیش از وقوع بحران را تعریف می‌کند.

در دهه‌ی آینده، تیترها از چگونگی هدایت بانک‌ها توسط مدیریت موفق ریسک جهت مدیریت ریسک‌هایی که امروزه با آن‌ها روبرو هستیم خواهند نوشت. بسیاری از آن‌ها نیز مسئولیت مدیریت این ریسک‌ها را به اشتراک خواهند گذاشت.

تنها زمان تعیین می‌کند که این تیترها مثبت خواهند بود یا نقادانه. اما، بدون اغراق، مدیریت ریسک از نقشی کلیدی و مؤثر در تعیین پیشامدهای احتمالی برخوردار خواهد بود.