6 اسفند 1401
مدیریت خزانه یا خزانه‌داری بانک چیست؟
مدیریت خزانه عبارتی است که به تمامی فعالیت‌ها و فرآیندهای مدیریت منابع پولی یک شرکت یا سازمان اطلاق می‌شود. این شامل پیش‌بینی جریان‌های نقد، سرمایه‌گذاری، ارزیابی ریسک و عملیات‌های روزمره‌‌ی بانکداری است. مدیریت خزانه بخش مهمی از کسب‌وکار است و ضروری است که از کارکرد آن برای سازمان خود آگاه باشید. در این مقاله، اصول مدیریت خزانه و تأثیر آن در بهبود کسب‌وکار شرح داده خواهد شد.
مدیریت خزانه چیست؟
به فرآیند مدیریت منابع مالی یک سازمان به منظور دستیابی به اهداف عملیاتی و استراتژیک آن مدیریت خزانه گفته می‌شود. مدیریت خزانه طیف وسیعی از فعالیت‌ها، اعم از مدیریت نقدینگی، تامین منابع و مدیریت سرمایه‌گذاری، مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه در گردش را شامل می‌شود.
چرا مدیریت خزانه اهمیت دارد؟
مدیریت خزانه از این رو اهمیت دارد که به سازمان کمک می‌کند منابع مالی خود را بهینه و ریسک‌های مالی خود را به صورت موثری مدیریت کند. سازمان باید عملیات‌های خزانه‌داری خود را به دقت مدیریت کند تا مطمئن باشد نقدینگی به میزان کافی برای پاسخگویی به نیازمندی‌های کوتاه‌مدت خود در دسترس دارد و در عین حال، منابع مالی لازم برای سرمایه‌گذاری در فرصت‌های رشد بلندمدت را نیز در اختیار دارد. علاوه بر این، خزانه‌داری مسئولیت مدیریت و کاهش ریسک‌های همچون ریسک ارز، ریسک نرخ بهره، ریسک نقدینگی یا ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک را نیز بر عهده دارد.
فعالیت‌های اصلی بخش خزانه‌داری کدام است؟
فعالیت‌های اصلی بخش خزانه‌داری برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و کنترل منابع مالی سازمان است. اهداف مدیریت خزانه یا خزانه‌داری حصول اطمینان از کافی بودن منابع مالی سازمان برای عمل به تعهدات کوتاه‌مدت و بلندمدت، کمینه‌سازی هزینه‌های تامین مالی و بیشینه‌سازی بازده‌ی روی سرمایه است.
کمینه‌سازی ریسک مالی
در یک دنیای عالی و بدون نقص، خزانه‌داری بانک شما دقیقاً می‌داند که در هر لحظه از زمان میزان منابع در معرض ریسک شما چه مقدار است. با این حال، شرایط متغیر داخلی و خارجی عملکرد مالی کسب‌وکار را دائماً در معرض تغییر قرار می‌دهد. یکی از وظایف اصلی خزانه‌داران پایش و تحلیل دائمی و کاهش ریسک مالی برای جلوگیری از مشکلات نقدینگی است.
مدیریت نقدینگی
به عنوان یک تیم خزانه‌داری، وظیفه‌ی اصلی شما حصول اطمینان از عمل به تعهدات مالی موسسه است. هدف مدیریت نقدینگی ارزیابی هماهنگی میان جریان‌های نقدی ورودی و خروجی با تمرکز بر سرمایه در گردش برای عمل به تعهدات بلندمدت و کوتاه‌مدت موسسه مالی است.
پیش‌بینی جریان‌های نقد
یکی از وظایف کلیدی خزانه‌داری پیش‌بینی جریان‌های نقد است. واحدهای بانک معمولاً از این فرآیند برای تخمین موقعیت مالی یک کسب‌وکار طی یک دوره‌ی زمانی خاص استفاده می‌کنند. پیش‌بینی جریان‌های نقد معمولاً همراه با دو فعالیت دیگر صورت می‌گیرد: تحلیل واریانس (چک کردن مقادیر واقعی با مقادیر پیش‌بینی‌شده) و برنامه‌ریزی سناریوها (اجرا کردن سناریوهای مختلف برای جریان‌های نقد به‌منظور ارزیابی تمامی موقعیت‌های ممکن). اگر پیش‌بینی جریان‌های نقد به‌صورت درست انجام بگیرد، می‌تواند موارد کسری یا مازاد منابع نقد در آینده را مشخص کند و در اتخاذ تصمیمات سریع‌تر و بهتر استراتژیک یاری‌گر باشد.
مراودات تجاری
اکثر تیم‌های خزانه‌داری مسئولیت مراودات تجاری را برعهده دارند، بدین صورت که تمامی فعالیت‌های تجاری میان سازمان و اشخاص ثالث به‌طوری مدیریت شوند که کمترین ریسک در معاملات بین‌المللی را به موسسه تحمیل کنند. معمولاً چندین طرف در این فرآیند دخیل هستند: بانک‌ها، واردکنندگان و صادرکنندگان، شرکت‌های بیمه، آژانس‌های اعتباری و شرکت‌های واسطه. در نتیجه، این فرآیند می‌تواند برای شرکت‌های بزرگی که همواره در حال تجارت در سطح بین‌المللی هستند بسیار زمان‌بر و هزینه‌بر باشد. فلذا، بسیاری از شرکت‌های بزرگ از راهکارهای نرم‌افزاری مراودات تجاری استفاده می‌کنند تا مقدار زیادی از این فرآیند را خودکار کنند.
ریسک نرخ ارز
واحدهای خزانه‌داری همچنین مسئولیت مدیریت ریسک نرخ ارز توسط تکنیک‌های کاهش ریسک را بر عهده دارند. بسیاری از موسسات چندملیتی کسب‌وکار خود را با ارزهای مختلف اداره می‌کنند، که منجر به بروز ریسک نرخ ارز می‌شود و نیازمند بررسی متناسب است. نوسانات ارز می‌توند ضررهای سنگینی به سازمان تحمیل کند، به‌خصوص زمانی که تعداد ارزهای مورد استفاده زیاد باشند.
مالی شرکتی
یکی از قسمت‌های تعریف شغلی خزانه‌داری، اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری بر اساس داده‌های مالی مرتبط است. با استفاده از تحلیل‌های دقیق، خزانه‌داران تصمیم می‌گیرند که منابع مالی را به چه سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت یا کوتاه‌مدتی اختصاص دهند که برای سهامداران بیشترین میزان ارزش را خلق کند.
پرداخت‌ها
در بسیاری از شرکت‌ها، تیم خزانه‌داری مسئول فرآیند پرداخت‌ها نیز می‌باشد. به صورت معمول، وقتی که در تبادلات تجاری شرکت چندین بانک، نهاد مختلف، سیستم‌های مالی و سیستم ERP وجود دارد فرآیند پرداخت‌ها توسط خزانه‌داران هماهنگ می‌شود. زیرا در این صورت کنترل و تحلیل تمامی پرداخت‌ها آسان‌تر می‌شود.
مزایای کلیدی مدیریت خزانه
مدیریت خزانه یا خزانه‌داری مزایای متعددی برای شرکت‌ها دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
- جریان‌های نقد بهبودیافته: مدیریت خزانه می‌تواند جریان‌های نقد یک سازمان را بهبود بخشد، با احصول اطمینان از استفاده‌ی صحیح از منابع و عمل به تعهدات کوتاه‌مدت.
- ریسک کاهش یافته: مدیریت خزانه با مدیریت دقیق منابع در معرض ریسک سازمان نسبت به نرخ‌های ارز و بهره، ریسک را کاهش می‌دهد.
- افزایش سودآوری: با کاهش ریسک و بهبود جریان‌های نقد، مدیریت خزانه می‌تواند سودآوری موسسه را افزایش دهد.
- تصمیم‌گیری آگاهانه: مدیریت خزانه اطلاعات دقیق و به‌روزی در مورد منابع مالی سازمان ارائه می‌دهد که به تصمیم‌گیران کلیدی اجازه می‌دهد تصمیماتی صحیح‌تر در مورد اختصاص منابع اتخاذ کنند.
- افزایش کارایی و کاهش هزینه: زمانی که مدیریت خزانه به درستی انجام می‌شود، بسیاری از فرآیندهای دستی خودکار شده و از بروز خطا در آن‌ها جلوگیری می‌شود. در نتیجه، کارایی سازمان به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود.
یکی از ابزارهای مهم مدیریت ریسک خزانه‌ی بانک، آزمون بحران است. در مقاله‌ی “آزمون‌های فرابحران برای مدیریت استراتژیک خزانه‌داری بانک” با انواع مختلف پیاده‌سازی آزمون بحران برای مدیریت کاراتر و آگاهانه‌تر خزانه‌داری بانک آشنا شوید.
دیگر ابزار کاربردی که به خزانه اجازه می‌دهد تعادل درآمدی میان واحدهای مختلف بانک ایجاد کند و سودآوری کلی بانک را تضمین کند، قیمت‌گذاری انتقال منابع یا FTP است، که با استفاده از آن خزانه به عنوان بانکی درون بانک عمل کرده و نقش واسط را بین واحدهای عملیاتی بازی می‌کند.
افزودن دیدگاه
لغو پاسخ