تاب‌آوری در سرمایه و مدیریت ترازنامه به چه معناست؟

تاب‌آوری با تلاش در شناخت آینده آغاز می‌شود، با انجام اقداماتی همچون پایش افق، ایجاد سناریوهای مختلف، پیش‌بینی تأثیرات احتمالی و ارزیابی منابع از طریق مدیریت پویا و مدل‌های عملیاتی انعطاف‌پذیر. در دهه‌ی گذشته کارایی اولویت اول سازمان‌ها بوده است، اما در حال حاضر کسب‌وکارها در حال حرکت به سمت تفکری دوگانه هستند. آن‌ها با تمهیداتی همچون ایجاد سپر نقدینگی و موجودی خود را برای شرایط عدم قطعیت و مقاومت در دوره‌های کاهش شدید جریان‌های نقدی آماده می‌کنند.

قبل از بروز همه‌گیری کرونا، دنیا در حال حرکت به سمت عدم قطعیت بیشتر بود. برگزیت و اختلافات تجاری بین‌المللی در حال تأثیر بر زنجیره‌های تأمین جهانی هستند. کاهش انتشار کربن نیز صنایع مختلفی را تحت تأثیر قرار داده است. اما کووید-19 تاب‌آوری را به اولویت اول هر سازمان و صنعتی در دنیا تبدیل کرده است.

هیچ دو شرکتی راه‌حلی یکسان برای مقابله پیش نگرفته‌اند. برای مثال، برخی بانک‌های جهانی مدیریت عملیات شعب خود در کشورهای مختلف را مستقل کرده‌اند، تا حدی به دلیل افزایش عدم قطعیت و تا حدی نیز به دلیل آنکه قانون‌گذاران کشورهای مختلف این‌ مدل را بیشتر می‌پسندند. اما داشتن دیدی جهانی نسبت به پورتفو همچنان ضروری است، زیرا به موسسات امکان می‌دهد ابزارها و راه‌کارهایی بهینه و چندوجهی استفاده کنند.

چالش‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت

واکسیناسیون عمومی کمک نمود تا از بحران سلامت عمومی عبور کنیم، اما تأثیر اقتصادی همه‌گیری هنوز به‌طور کامل نمایان نشده است. چالش اصلی این است که گوش‌به‌زنگ باشیم و با پایش وقایع به‌صورت متناسب واکنش نشان دهیم. به‌دلیل آنکه تأثیرات کرونا در هر صنعت متفاوت است، اولویت اول هر کسب‌وکار این است که در مورد صنعت خود و آینده‌ی آن اطلاعات کافی جمع‌آوری کند. اولویت دوم پیدا کردن راه‌حلی برای بازگشت به حالت عادی، شرایط آن و شناسایی ریسک‌ها یا فرصت‌های پیش‌رو است.

در بلندمدت، کسب‌وکارها می‌آموزند که تاب‌آوری مهارت و ظرفیت است که باید آن را کسب کنند و در آن تجربه کسب کنند، نه آنکه با آن به دید یک دکمه‌ی خطر نگاه کنند که پس از شروع آتش به صدا درمی‌آید. این مهارت عمدتاً نادیده گرفته می‌شد زیرا تفکر مرسوم این بود که تقویت این مهارت امری هزینه‌زا است. اما حالا سازمان‌ها متوجه شده‌اند که نداشتن این مهارت هزینه‌ای بیشتر در پی دارد. و فناوری‌ مدرن باعث شده ایجاد و تقویت تاب‌آوری کارآمدتر صورت بگیرد.

آمادگی برای عدم قطعیت

اولین قدم در ایجاد تاب‌آوری درک ریسک‌های خود است – نه تنها ریسک‌هایی که تا به‌حال تجربه کرده‌اید، بلکه تمامی ریسک‌هایی که هنوز برای شما اتفاق نیافتاده‌اند. این کار آسانی نیست، اگر بود همه آن را انجام می‌دادند. حقه‌ی این کار این است که فرض کنید اتفاقاتی خواهد افتاد که به آن‌ها فکر نکرده‌اید و زمانی که اتفاق افتادند آماده‌اید که با آن‌ها مقابله کنید.

گام دوم سناریوچینی است. زمانی که ریسک‌های خود را شناختید، مشخص کنید که باید نگران کدام‌ها باشید و کدام ریسک‌ها را می‌توانید نادیده بگیرید. مقابله با همه‌چیز امری هزینه‌بر است. سازمان‌های تاب‌آور مشخص می‌کنند که با کدام‌های ریسک‌های پیش رو نیاز است که مقابله شود، خواه این ریسک‌ها همه‌گیری، تغییرات آب‌وهوایی یا ریسک‌های فیزیکی و اجتماعی باشند.

گام سوم، داشتن دستورالعمل‌هایی برای اجرا در زمان نیاز است. شما نمی‌توانید برای هر اتفاق ناخوشایند ممکن یک دستورالعمل اختصاصی داشته باشید؛ حتی اگر قادر به پیش‌بینی تمامی آن‌ها باشید، این کار بسیار هزینه‌بر خواهد بود. در نتیجه، پیامدهای اصلی اتفاقات مختلف مثلاً تأثیرات اقتصادی را برآورد می‌کنید و وقتی مشکلی پیش آمد، از دستورالعمل ایده می‌گیرید. برنامه‌ریزی پیش‌گیرانه می‌تواند از کسب‌وکار شما محافظت کند.

یک مثال جالب در این زمینه شرکتی است که شیوع یک همه‌گیری را امری با احتمال وقوع بسیار کم تلقی می‌کرد، به همین دلیل برای مقابله با آن دستورالعملی طراحی نکرده بود. اما دستورالعملی برای مقابله با اختلالات عمده در زنجیره تأمین و کاهش شدید تقاضا آماده کرده بود، پس می‌توانست بگوید: «اتفاق بدی افتاده است، اما اتفاق بدی است که برای آن آمادگی داریم، گرچه در مقیاس کوچکتر». داشتن این دستورالعمل‌ها به شرکت کمک تا از وقوع فجایع بزرگی که ممکن بود رخ دهد جلوگیری کند.

فناوری و ریسک

فاکتور اساسی دیگری که لازم است، فناوری است. سرآمد بودن در تحول دیجیتال تاب‌آوری شما را افزایش می‌دهد. در چنین محیطی ابزارهایی همچون پیام‌های هشدار خودکار و ماشین‌های تحلیلی قوی در اختیار دارد تا از بروز اشتباه در تصمیم‌گیری به شما کمک کنند. طبیعی است که خود این ماشین‌ها باید بدون اشتباه و سوگیری ساخته شوند. برای مثال، یک الگوریتم هوش مصنوعی که طی ده سال گذشته آموزش داده شده است تا نرخ بهره را پیش‌بینی کند فقط با داده‌های نرخ بهره‌ی کم آشنا است و هیچ سرنخی ندارد که در صورت بالا بودن نرخ بهره چه رفتاری از خود نشان دهد.

درک ریسک فناوری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در زمان‌هایی نه‌چندان دور، کارگران قادر بودند کار کارخانه را با چکش و پیچ‌گوشتی پیش ببرند. اما امروزه، اگر کامپیوترها از کار بیفتند، جوانان هیچ ایده‌ای ندارند که چه کاری باید انجام شود. حالا چطور آموزش خود را برنامه‌ریزی می‌کنید؟ چطور برای نسل مهندسانی که هرگز با روش‌های غیرفناورانه عملیاتی آشنا نبوده‌اند مدیریت بحران می‌کنید؟ بدون شک آورده‌ی فناوری بیشتر از ریسک‌های آن بوده است، اما بدون ریسک نبوده است.

سامانه‌های مدیریت ریسک ساتراپ ابزاری قدرتمند برای افزایش تاب‌آوری و بهبود کاراتر ریسک‌های بانک هستند. با مدیریت ریسک نقدینگی و مدیریت ریسک عملیاتی می‌توانید خیال خود را بابت پایش و کنترل ریسک‌های اصلی سازمان راحت کنید.